Zabawy dla dzieci z autyzmem – jak wspierać rozwój poprzez aktywność?

Zabawa to dla dziecka naturalny sposób poznawania świata i rozwijania umiejętności społecznych, komunikacyjnych oraz emocjonalnych. W przypadku dzieci ze spektrum autyzmu aktywności te pełnią szczególną rolę – nie tylko wspierają terapię, ale też ułatwiają budowanie więzi z rodzicami i rówieśnikami. Odpowiednio dobrane zabawy pomagają wyciszyć napięcie, rozwijać zmysły i stopniowo uczyć nowych umiejętności.

Znaczenie zabaw sensorycznych dla dzieci z autyzmem

Dzieci w spektrum często inaczej reagują na bodźce zmysłowe – mogą być na nie nadwrażliwe lub wręcz poszukiwać dodatkowej stymulacji. Zabawy sensoryczne pozwalają im oswajać się z różnymi fakturami, dźwiękami czy zapachami, a jednocześnie wspierają koncentrację i koordynację ruchową. Regularne ćwiczenia tego typu ułatwiają dziecku lepsze funkcjonowanie na co dzień i sprzyjają wyciszeniu w sytuacjach stresowych.

Jakie potrzeby rozwojowe mają dzieci z autyzmem?

Dzieci z autyzmem wymagają wsparcia w kilku kluczowych obszarach:

• komunikacja – nauka rozumienia mowy, gestów, wyrażania potrzeb,
• umiejętności społeczne – nawiązywanie kontaktu, współdziałanie z innymi,
• samoregulacja – radzenie sobie z emocjami i bodźcami sensorycznymi,
• motoryka – rozwój koordynacji ruchowej i sprawności dłoni,
• wyobraźnia i elastyczność – otwieranie się na nowe aktywności i scenariusze zabawy.Zabawy dla dzieci z autyzmem

Przykłady zabaw rozwojowych dla dzieci z autyzmem

1. BUDOWANIE NA DESCE – zabawa polegająca na budowaniu z klocków danej konstrukcji stopniowo zaczynając od jak najmniejszej ilości elementów, aby dziecko zdołało wykonać polecenie na desce ułożonej na jakimś podwyższeniu (np. 2 krzesła). Po zbudowaniu już określonej budowli (konstrukcji) próbujemy powoli ją podnosić, sprawdzając jednocześnie czy dobrze zbudowaliśmy daną budowlę. Po udanej próbie solidności konstrukcji pytamy dziecko, czy ją burzymy. Jeśli zaakceptuje, to razem unosimy deskę i zrzucamy klocki kończąc zabawę. Zabawa polega na tym, aby nauczyć się współpracy z innymi i na osiągnięciu wspólnego celu, czekając na końcowy efekt. Dzięki desce, która jest ograniczoną płaszczyzną dziecko bardziej może się skupić na wykonywanej czynności.

Do tej zabawy polecamy Państwu pomoce terapeutyczne i zabawki drewniane, którą znajdziecie w naszym sklepie.

2. BUDOWANIE WEDŁUG PLANU – zabawa polegająca również na budowaniu z klocków poszczególnej konstrukcji, ale według wcześniej narysowanego schematu, na przemian z dorosłą osobą. Po skończeniu ułożonej konstrukcji według wcześniejszego schematu, wrzucamy z powrotem klocki do pudełka kończąc tym samym zabawę. Ta zabawa uczy znacznie więcej niż tylko współdziałania. Dziecko, odwzorowując budowlę ze schematu, ćwiczy percepcję wzrokową i uczy się planowania. Dzięki temu wie, jak krok po kroku zrealizować projekt, by osiągnąć cel. Zabawa uczy spostrzegania swoich działań poprzez wybieranie tylko tych klocków, które są na schemacie sprawdzając także czy budowa jest złożona identycznie ze schematem.

Do budowania według planu, polecamy Państwu kreatywną i niezwykle rozwojową pomoc “Budowa cieni”, którą można wykorzystywać do pracy z dzieckiem także na wiele innych sposobów.

3. PAPIEROWE ZABAWY – zabawa polegająca na robieniu przedmiotów z papieru mających swój odpowiednik w rzeczywistości. Po uformowaniu danej konstrukcji z papieru, pokazujemy dziecku jej zastosowanie w praktyce, jednocześnie odnosząc się do rzeczywistości. Po przeprowadzeniu z dzieckiem kilku zabaw, pytamy go o jego propozycje, nie narzucając nic z góry. Rozwijamy w ten sposób dziecięca kreatywność i logiczne myślenie. Zabawa polega również na nauce współpracy z innymi osobami. Dzięki tej zabawie nie tylko wspierasz rozwój wyobraźni i cierpliwości u dziecka, ale także pokazujesz mu, jak ze zwykłej kartki papieru można stworzyć niesamowite, trójwymiarowe przedmioty.

4. ZŁAP KOREK – to proste ćwiczenie, które doskonale rozwija precyzję i koordynację wzrokowo-ruchową. Przygotujcie dwa pojemniki, jeden pusty, a drugi wypełniony korkami (wystarczy ok. 8 sztuk). Zadaniem dziecka jest przeniesienie korków za pomocą szczypiec kuchennych lub pęsety.Zaczynamy od postawienia dwu wspomnianych pojemników, z czego w jednym znajdują się korki i po prostu za pomocą szczypiec dziecko musi przenieść korki z jednego pojemnika w drugi. Możemy również w tej zabawie stosować technikę naprzemienną dziecka z osoba dorosłą: raz dziecko przenosi, drugi raz dorosły, czy nawet najpierw dziecko przenosi wszystkie, a później dorosły. Zabawa polega na ćwiczeniu koordynacji wzrokowo-ruchowej, ćwiczy precyzję, uczy kolejności wykonywania działania, a także cierpliwości i umiejętności powtarzalności w wykonywaniu zadania.

Do ćwiczeń sprawności manualnej, chwytu pęsetkowego i usprawniania precyzji palców, polecamy pomoc Kreatywna Mozaika Grzybki.

5. WYŚCIG NAKRĘTEK – zabawa polegająca na uderzaniu swojej nakrętki, tak aby znalazła się przed nakrętką przeciwnika. Po wyznaczonym torze po prostu uderzamy patyczkiem albo pstrykamy nakrętki palcami (każdy swoją) na wybranej trasie, aby najszybciej znalazła się na mecie z linii startu.

Celem tej zabawy jest rozwijanie zręczności palców i nauka kontrolowania siły. Dziecko musi tak uderzyć w nakrętkę, aby dotarła do mety jak najszybciej, ale nie wypadła przy tym z toru. Przy okazji jest to nauka zdrowej i uczciwej rywalizacji z końcowym jej skutkiem, którym jest akceptacją wygranej albo przegranej.

6. DOMOWE KRĘGLE – zabawa polegająca na strącaniu piłką ułożonej z klocków wieży. Najpierw budujemy wieżę z klocków na jednej podkładce. Później cofamy się (minimum 1 metr) od wieży, stając na drugiej podkładce. Na końcu za pomocą piłki rzucając bądź turlając, próbujemy strącić wspomnianą wieżę. Zabawę można powtarzać z wykorzystaniem wspomnianej już przy poprzednich zabawach kolejności. Najpierw budować może dziecko, a strącać ją dorosły, a potem na odwrót. Dzięki tej zabawie, dziecko może nauczyć się przestrzegania reguł, czekania na swoją kolej, naśladowania sposobu działania osoby dorosłej. Naprzemienne budowanie i burzenie wieży to świetny pretekst do budowania relacji i naturalnej komunikacji z dzieckiem.

Do zbudowania wieży z klocków, a także do innych twórczych zabaw, polecamy Klocki magnetyczne.

Podsumowując wybrane zabawy dla dzieci z autyzmem z grupy zabaw manipulacyjnych i konstrukcyjnych, można stwierdzić, że głównie polegają one na ćwiczeniu rozwoju manualnego, nie w mniejszym jednak stopniu także i intelektualnego. Zabawy wykorzystują przy tym planowanie, myślenie i rozwijają wyobraźnię.