Aby poprawić funkcjonowanie i podnieść jakość życia osób niepełnosprawnych ruchowo i intelektualnie, warto podjąć wysiłek w formie zajęć terapeutycznych i rehabilitacyjnych. Jedną z terapii, która powstała z myślą o takich osobach, jest terapia wielozmysłowa. Polega ona na pobudzaniu zmysłów i doświadczaniu nowych wrażeń, które są niezbędne w procesie przywracania mózgu do sprawności. Stymulacja wielozmysłowa pozwala na przywracanie i usprawnianie podstawowych funkcji życiowych, tym samym stanowiąc podstawę do samodzielnej egzystencji człowieka. Do prowadzenia skutecznej terapii wielozmysłowej potrzebna jest sala, którą wyposaża się w różne urządzenia pobudzające, uaktywniające lub też wyciszające chorego. Sprzęty te powinny być odpowiednio dobrane, tak aby pełniły swą funkcje terapeutyczną i korzystnie wpływały na chorych. Pobudzenie zmysłów u chorego powoduje jego reakcję zwrotną. Bodźce są dobrane w ten sposób aby oprócz stymulacji, dawać miły odpoczynek i zapewniać relaksację. Uczestnictwo w takiej terapii, obniża także częstotliwość wystąpienia u chorego reakcji nieakceptowalnych społecznie, tzn. zachowań agresywnych i autoagresywnych.

Stymulacji może podlegać zmysł wzroku. Pomoce i sprzęty wykorzystywane do terapii, usprawniają analizator wzroku, służą do lokalizowania źródła światła, uczą rozpoznawania najbliższego otoczenia oraz podnoszą koncentrację uwagi.

Zmysł wzroku pobudzają takie urządzenia, jak kolumna wodna czy magiczne akwarium.

➡️ Kolumna wodna to urządzenie, które sprawdza się zarówno w terapii dzieci, młodzieży, jak i osób dorosłych. Umożliwia naukę poznawania różnorodnych, ciekawie połączonych barw, zmieniających się w zależności od kątów patrzenia. Urządzenie to umożliwia sterowanie kolorem. Kolorowe bąbelki przemieszczają się dowolnie w przestrzeni trójwymiarowej, dając możliwość tzw. zjawiska złudzenia optycznego. Oprócz stymulacji zmysłu wzroku, działanie kolumny wodnej odpręża, zapewnia relaksację, zapewniając wyciszenie i wygaszenie uczuć związanych z agresją.

➡️ Magiczne akwarium to urządzenie zapewniające relaksujące doświadczenie odprężenia i wyciszenia. Stanowi realistyczną imitację prawdziwego akwarium, zaś elementy w nim umieszczone, reagują na światło ultrafioletowe. Środek wypełniają miękkie, neonowe korale również reagujące na światło ultrafioletowe. Wnętrze akwarium zostało wyposażone w ciekawe elementy pobudzające zmysł wzroku, takie jak: rośliny, rybki, kolorowe trawki. Elementy specjalne zostały wyeksponowane poprzez promienie UV, co powoduje zwiększenie kontrastu, a taki zabieg jest w niektórych rodzajach terapii wręcz konieczny. Jest to niezwykle atrakcyjne i przyciągające wzrok urządzenie, w które warto wyposażyć salę do stymulacji polisensorycznej.

 

Kolejnym, poddawanym stymulacji zmysłem, jest słuch. Tutaj , podczas uaktywniania tego zmysłu, wykorzystuje się różne pomoce, tj. instrumenty, nagrania ale też gry dydaktyczne i większe sprzęty, jak np. tor świetlno-dźwiękowy.

➡️ Gra Memo pamięciowe z dźwiękiem stanowi doskonały przykład wsparcia dla zmysłu słuchu. Gra polega na wyszukiwaniu dwu takich samych klocków, co uczynić można jedynie poprzez zapamiętanie danego dźwięku. Zmysł wzroku powinien być w tej zabawie całkowicie pominięty. Klocki zostały jednak dodatkowo oznaczone różnymi kolorami i rysunkami (np. symbol klucza wiolinowego lub nutki), co znacznie zwiększa spektrum użycia tej pomocy. W grę można grać już z bardzo małymi dziećmi, ale także rozwiązanie to stosuje się w terapii osób dorosłych. Memo rozwija słuch fizyczny, fonemowy, ćwiczy koncentrację i pamięć. Świetnie stymuluje i usprawnia zmysł słuchu.

➡️ Tor świetlno-dźwiękowy to kolejna propozycja do stymulacji słuchowej. Jest to urządzenie pozwalające na rozpoznawanie rodzaju dźwięku, po uprzednim wejściu na kolorowe pala toru. Kolorowe panele wydadzą wówczas dźwięk o różnych tonacjach i różnej barwie. Podświetlanie się kolorowego chodnika, a także wydobywanie się dźwięków z głośników znajdujących się w tablicy, stymuluje jednocześnie zmysł wzroku i słuchu (a także dotyku). Wykonany ze szkła akrylowego tor świetlno-dźwiękowy znakomicie sprawdzi się zarówno podczas terapii dzieci zdrowych, jak i z różnymi upośledzeniami oraz w terapii osób dorosłych.

Do stymulacji dotykowej wykorzystuje się pomoce pobudzające receptory i wpływające na odczuwanie, różnicowanie oraz uwrażliwianie zmysłu dotyku. Proponujemy tutaj skorzystać z następujących rozwiązań:

➡️ Klocki dotykowe - to drewniane klocki umożliwiające rozpoznawanie różnych struktur i powierzchni, co powoduje uwrażliwienie zmysłu dotyku. Ponieważ klocki występują w parach, można grać z dzieckiem w lubianą i znaną grę memory. Pomoc oferuje szeroki przekrój materiałów, co rozszerza wachlarz doznań czuciowych. Klocki szczególnie dobrze sprawdzają się podczas terapii dzieci autystycznych, dla których kontakt z różnymi bodźcami jest szczególnie ważny, sprawia im dużą przyjemność i otwiera na komunikację.

➡️ Poduszeczki dotykowe to kolejna pomoc rozwijająca zmysł dotyku. Poduszeczki umożliwiają wyszukiwanie dwóch identycznie wypełnionych poduszeczek. Każda poduszeczka ma identyczny kolor i wypełnienie. Po włożeniu rączki do woreczka, dziecko tylko za pomocą zmysłu dotyku, ma odnaleźć dwa takie same elementy. Pomoc sprawdzi się w terapii osób niewidzących lub niedowidzących oraz w pracy z dziećmi z zaburzeniami czucia głębokiego.

Stymulacja zmysłu równowagi to kolejny element terapii wielozmysłowej. Oddziaływania terapeutyczne na zmysł równowagi mają wyzwolić u pacjenta powstanie odruchów obronnych, wzmocnienie napięcia mięśniowego czy ćwiczenia w orientacji własnego ciała.

Do ćwiczeń zmysłu równowagi polecamy: huśtawkę parówkę oraz huśtawkę ze stabilizatorem.

➡️ Huśtawka terapeutyczna - parówka. Parówkę podwiesza się za pomocą jednego haka do podwiesia. Ćwiczenia z wykorzystaniem parówki są mocno wymagające, ponieważ osoba ćwicząca na tym sprzęcie, musi opleść się na niej kończynami górnymi i dolnymi i utrzymać pozycję zgięciową. Sprzęt wykorzystywany jest do stymulacji przedsionkowej, poprawy reakcji równoważnych i ćwiczenia koordynacji wzrokowo-ruchowej.

➡️ Huśtawka ze stabilizatorem wprowadzając dziecko w ruch, wpływa na rozwój błędnika i równowagi. Huśtawka, wzmocniona przez stabilizator, umożliwia stabilne korzystanie z niej. Ćwiczenia mogą odbywać się zarówno w pozycji siedzącej, jak i stojącej. Ruch, jaki można uzyskać bujając się, to ruch wahadłowy lub obrotowy. Ćwiczenia na tym sprzęcie uświadamiają pacjentowi odczucie własnego ciała względem otoczenia, poprawiają także reakcje równoważne.

W terapii wielozmysłowej pobudza się także czucie głębokie. Proponujemy w tym miejscu zapoznać się z dwoma rozwiązaniami terapeutycznymi, które będą przydatne do tego rodzaju oddziaływań.

➡️ Pierwszym z nich jest hamak terapeutyczny, umożliwiający relaksację wywołaną poprzez wrażenia proprioceptywne i stymulację przedsionkową. Osoba ćwicząca ćwiczy także umiejętność skupienia wzroku w jednym punkcie, podczas gdy znajduje się w ruchu liniowym.

 

➡️ Kolejną pomocą jest czapka sensoryczna (obciążona) stymulująca czucie głębokie, łagodząca nadmierne pobudzenie i oferująca dziecku wyciszenie, wyłączenie zachowań agresywnych. Stosowanie czapki zaleca się także osobom z obniżoną koncentracją. Czapkę dostosowuje się do potrzeb, wieku i wagi pacjenta, jej wypełnienie bowiem jest ruchome. Podział na komory natomiast powoduje, że woreczki z obciążeniem można wyjmować lub dokładać nowe.

 

✅Przedstawiliśmy Państwu - jedynie skrótowo i wybiórczo - podstawowe pomoce i sprzęty, które wykorzystuje się w terapii wielozmysłowej u osób dorosłych i dzieci. Każdy może wybrać te, które najbardziej go interesują lub spełniają wg niego najwięcej funkcji terapeutycznych. Po więcej pomysłów, zapraszamy na liger.net.pl

Komentarze (0)

Brak komentarzy w tym momencie.

Nowy komentarz

Odpowiadasz na komentarz